ارزیابی آسیب‌پذیری اجتماعی- فیزیکی در برابر زلزله (نمونه موردی: شهرستان‌های استان اردبیل)

شناخت میزان آسیب‌پذیری نسبت به مخاطرات طبیعی و ریشه‌یابی علل تفاوت‌های اجتماعی فضایی آن، برای نیل به جامعه‌ای پایدار ضروری است. بر این اساس، شناخت مناسب از آسیب‌پذیری و الگوی اجتماعی- فضایی آن مبنای لازم را برای تدوین سیاست‌های مناسب کاهش آسیب‌پذیری و ارتقای تاب‌آوری فراهم می‌آورد. هدف این پژوهش ارزیابی و رتبه‌بندی میزان آسیب‌پذیری اجتماعی - فیزیکی شهرستان‌های استان اردبیل در برابر زلزله است. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی، و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی می‌باشد. اطلاعات مورد نیاز تحقیق از گزارش‌های بخش جمعیت و مسکن مرکز آمار کشور برداشت شده است. برای رتبه‌بندی شهرستان‌ها از نظر توزیع شاخص‌ها، از روش تاپسیس و برای بیان رابطه بین متغیرها از روش رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR) استفاده شد. نتایج تحقیق بیانگر آن است که به لحاظ آسیب‌پذیری اجتماعی شهرستان پارس‌آباد در پهنه خیلی زیاد و شهرستان اردبیل در پهنه خیلی کم قرار دارند. در مقابل به لحاظ آسیب‌پذیری فیزیکی شهرستان مشکین در پهنه خیلی زیاد و شهرستان اردبیل در پهنه خیلی کم قرار دارند. نتایج تلفیق شاخص‌های اجتماعی و فیزیکی در مدل تاپسیس زلزله نشان داد که شهرستان اردبیل با امتیاز 0.580 در پهنه خیلی کم و شهرستان مشکین‌شهر با امتیاز 0.411 در پهنه خیلی زیاد از آسیب‌پذیری در برابر زلزله قرار دارند. در نهایت نتایج تحلیل رگرسیون وزن‌داری جغرافیایی بیانگر آن بود که بین جمعیت و آسیب‌پذیری رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد.